Oordelen

Ooit werkte ik als colporteur, ja echt. Dagelijks werd ik uitgescholden. Mijn trainer zei dan altijd: “Trek het je niet persoonlijk aan. Je weet nooit wat er achter de voordeur gebeurt.” Die uitspraak is me tot op de dag van vandaag bijgebleven.

We hebben allemaal weleens een vooroordeel. Soms worden die bevestigd, soms helemaal niet. Het is menselijk om te proberen iets of iemand vooraf in te schatten. Je kunt er niets aan doen dat er een gevoel opkomt als je naar iemand kijkt. Dat wordt veroorzaakt door een klein deel van je brein, de amygdala. Dit hersengebiedje, ter grootte van een erwt, kan je hele leven domineren.

Je amygdala is je emotionele centrum en verantwoordelijk voor die zogenaamde vooroordelen. Ze zijn er niet voor niets: ze waarschuwen je voor mogelijk gevaar. Vooroordelen hebben is dus niet per se verkeerd. Maar het is wel jouw keuze of je ernaar luistert of niet.

"Wat vind jij van mij?"

Mensen vragen me weleens: “Wat vind jij van mij?” Zeker op Facebook, waar veel vriendschapsverzoeken komen van mensen die ik niet persoonlijk ken. Mijn antwoord is altijd: “Ik vind niets van je.” Ik heb oprecht geen mening. Ik kan niet oordelen op basis van een foto of een eerste indruk.

Natuurlijk voel ik iets als een vreemde me plots aanspreekt. "Huh wat doe jij nou!" of iets in die lijn. Dat gevoel komt vanzelf op, daar kan ik niets aan doen. Wat ik ermee doe, dat bepaal ik zelf. Ik laat het gewoon zijn.

Het gesprek aangaan

Ik stap zo veel mogelijk open een gesprek in. Daardoor heb ik de leukste spontane gesprekken gehad met vreemden. Soms levert dat ook vreemde situaties op. Zoals die keer bij de bank, waar een onbekende man me opeens een aantal complimenten gaf. De intentie was voor mij duidelijk.

Nu kan ik hier een heel betoog houden over hoe ongepast het is om iemand zomaar ongewenst aan te spreken. Maar dan maak ik me druk over de gedachten van iemand die ik niet ken. Ik weet immers niet wat er in zijn hoofd omging. Misschien had hij net een assertiviteitscursus gevolgd en was ik de eerste persoon tegen wie hij een compliment durfde te maken. Misschien las ik zijn intentie volledig verkeerd en vond hij gewoon écht dat ik er leuk uitzag, zonder verdere bedoeling. Of misschien wilde hij zelf mijn jurk hebben! Ik weet het pas als ik het vraag.

Grenzen en respect

Belangrijk hierin is: ga niet over je eigen grenzen heen. Je mag altijd aangeven als iets niet oké voelt. Voor mij voelde deze situatie nooit bedreigend of vervelend, dat is persoonlijk. Jouw gevoel is er om je te beschermen, en voor iedereen liggen grenzen anders. Wat voor mij prima is, kan voor een ander onprettig zijn. Daarom is communicatie zo belangrijk.

Blanco kijken naar mensen

Als ik een nieuwe persoon of situatie tegenkom, probeer ik mijn eerste gedachten en gevoelens even te parkeren. Ik wil iemand blanco bekijken. Iedereen heeft een verhaal, en ik ken dat verhaal nog niet. Waarom zou ik die ander niet de kans geven om het te vertellen?

Als iets over mijn grens gaat, is het aan mij om dat aan te geven. Het is aan de ander om die grens te respecteren. Zolang we dat allebei doen, sta ik altijd open voor een gesprek.

Jij bent de baas over je eigen gedachten en gevoelens. Je kunt het eerste gevoel niet wegnemen, je kunt wél kiezen hoe je erop reageert.